Je ziet iets aan de beweging van je paard en je kan het niet thuis brengen. Loopt je paard nu kreupel of is er wat anders aan de hand?
Als een paard een afwijkend bewegingspatroon heeft van de normale tact in de gangen dan is er een mogelijkheid dat je paard atactisch is. In de volksmond zeggen we coördinatie problemen bij het aansturen van bewegingen.
Bewegingen vinden plaats wanneer spieren aan het skelet trekken. En een spier die word aangestuurd vanuit het zenuwstelsel d.m.v. een prikkel. Als er ergens in het lichaam een zenuw geklemd zit of beschadigd is gebeuren er fouten in de aansturing van de spieren wat zich uit in te traag zijn, het verkeerde moment, te weinig, … er ontstaan milde of ernstigere onregelmatigheden wat we terug zien in een beweging die afwijkt.
Wat is het zenuwstelsel en hoe zorgt het in normale omstandigheden voor beweging?
Het zenuwstelsel is een zeer ingewikkelde lichaamssysteem en bestaat uit de hersenen, het ruggenmerg en een zeer uitgebreid netwerk van zenuwen die vertakken .
Het word actief door bliksemsnelle prikkels die plaatsvinden in of aan het lichaam. Bijv wanneer je iets heet aanraakt reageert je zenuwstelsel meteen supersnel door met je hand terug te trekken. Hij geeft peil snel een commando aan je spieren die nodig zijn om de beweging te laten plaats vinden die je hand terug trekt dit gebeurd onbewust en razendsnel. Het is ook nodig dat dit systeem razendsnel en optimaal werkt om te kunnen overleven. Zou de zenuw bij de aansturing verstoord geweest zijn dan had je hand waarschijnlijk verbrand geweest omdat de coördinatie van de beweging verstoord was.
Het zenuwstelsel coördineert ook alle andere stelsels zowel bewust als onbewust en daarom staat aan het begin van elke beweging hoe klein ze ook is. Het heeft controle over alle bewuste en onbewuste bewegingen. Onbewust beweging is het hart dat automatisch klopt. Bewust is als een paard met zijn hoef tegen de staldeur bonkt.
Uit wat bestaat het zenuwstelsel?
Het bestaat uit grote hoeveelheden zenuwcellen. Die allemaal samenwerken en boodschappen doorheen het hele lichaam sturen. Het is eigenlijk een netwerk van draden die informatie doorsturen naar de hersenen en weer terug met een boodschap naar de spieren om een contractie te laten plaats vinden.
Wat doet het centrale zenuwstelsel?
Het centrale zenuwstelsel bestaat uit hersenen en ruggenmerg en zijn het centrum van het zenuwstelsel het zit in de schedel waar het goed beschermd is voor beschadiging van buitenaf. Het activeert alle systemen waar nodig en activeert de spieren.
Het ruggenmerg loopt in het midden door een tunnel door de halswervels en de wervelkolom van de rug. Het is een aaneenschakeling van vezels en cellen waarlangs de informatie en aansturingen plaats vinden tussen de hersenen en alle andere delen en ledematen van het lichaam het vertrekt in de hersenen en bij de eerste halswervel tot aan het si-gewricht en vertakt zich op verschillende plaatsen.
Wat gebeurd er wanneer zenuwcellen beschadigd zijn?
Dan word de boodschap die de hersenen uitstuurt via het ruggenmerg slecht aangestuurd en zien we dus afwijkingen in de beweging. Het is dus naast spieren die in conditie moeten zijn nog een fragiel systeem dat zeer belangrijk is.
Welke afwijkingen zien we wanneer het zenuwstelsel mogelijk verstoord is.
Spieratrofie de afname van spieren ten gevolge van harnachement dat niet goed aanpast kunnen de zenuwuiteinde beschadigen.
Afwijkingen van het gebruik van de wervelkolom en de bijhorende structuren.
Verlies van tact en regelmaat in de beweging.
Verschil in flexie en extensie van de beengewrichten.
Weinig reactie op reflextesten.
Wat als je paard een afwijkend bewegingspatroon laat zien?
Wanneer het paard atactisch is bevonden is het van groot belang dat er word gezocht naar de oorsprong die afwijkt. Komt de afwijkende coördinatie verder uit het hersen gedeelte of komt ze verder uit de wervelkolom die door een trauma beschadigt is geraakt.
In een universitair ziekenhuis kan er een MEPP test gedaan word die uitmeet hoe de reactiesnelheid bij reflextesten verloopt.
Daarbij kan men nog bijkomende foto’s maken van de halswervels of de wervelkolom om te kijken of er tussen de verschillende wervels voldoende ruimte aanwezig is om langs mekaar heen te bewegen.
De diagnose die daaruit volgt bespreekt de dierenarts met je en hierbij geeft hij gepast advies over de mogelijke herstelkansen. Maar die is afhankelijk van paard tot paard en van de tijd die zit tussen het vaststellen van de ataxie en de ondersteuning met medicijnen.
En bij een groot deel van de paarden is er helaas geen voldoende herstel mogelijk.