Een gevoelige rug ontstaat niet van vandaag op morgen, maar geleidelijk aan. De oorzaken kunnen verschillend zijn, van niet passend harnachement tot trainingen waarbij het paard te lang met een weggedrukte rug de ruiter moet dragen. Ook spanning die opgebouwd wordt en niet kan afvloeien, spieren die teveel afvalstoffen vasthouden, bepaalde plaatsen in de rug die een te hoge spierspanning blijven vasthouden waardoor het paard stijf is, en reflexpunten die per ongeluk worden geactiveerd, kunnen bijdragen aan een gevoelige rug. En dan hebben we het nog niet gehad over de wervelkolom die een afwijking heeft waardoor het paard te weinig ruimte heeft tussen de verschillende wervels.

Het herkennen is niet zo moeilijk, alleen leggen we de link niet altijd meteen bij een gevoelige rug. Er zijn paarden die al boos en narrig beginnen te doen wanneer de ruiter met het zadel aankomt, mogelijk omdat het zadel niet goed past voor het paard en het tijdens het rijden pijn ervaart. Echter kan het ook zijn dat het zadel wel past, maar dat de rugspieren van het paard nog koud en kort (aangespannen) zijn, wat in de winter vaak voorkomt of bij guur weer. De paarden staan buiten met hun kont naar de wind, de hals een beetje laag en maar weinig ontspanning. Logisch, want ze schuilen voor onaangename temperaturen of gure wind of regen. Ga je hier snel met een borstel overheen zonder subtiel te werk te gaan, dan zal de reactie van het paard zijn oren in de nek en zal hij duidelijk merken dat dit niet fijn is. Daarna gaan we zadelen en vervolgens singelen we nogal kordaat aan. Het paard laat weer duidelijk merken dat het pijnlijk is en wordt er niet gelukkiger van. Vervolgens willen we gaan opstappen en het paard draait zijn kont weg. Wij worden vaak boos en hebben niet in de gaten dat het paard al begonnen was met het aangeven van een gevoelige rug.

Alle spieren, en met name de rugspieren die nog koud zijn, hebben in het begin moeite met soepel zijn en op lengte te komen, wat ervoor zorgt dat het paard met een holle rug staat en lange buikspieren heeft. Wanneer je plaatsneemt in het zadel, kun je soms onbedoeld hierdoor de reflexpunten naast de wervelkolom aansturen waardoor het paard de rug nog meer hol trekt en het paard evenzeer als pijnlijk kan ervaren.

Rugspieren die lang, sterk en goed doorbloed zijn, voelen soepel aan en kunnen bij het plaatsnemen van de ruiter de rug stabiliseren en de ruiter goed dragen, waarbij het paard geen ongemak ervaart wanneer de ruiter plaatsneemt.

Wat je als ruiter kunt doen!

Alvorens je effectief gaat opzadelen, ga je tijdens het poetsen eens goed naar de rug kijken en voelen hoe deze eruit ziet op het moment. Staat je paard met een extreem holle rug? Zijn er delen die warmer voelen dan andere delen? Hoe reageert je paard als je poetst met een hardere borstel?

Als je paard telkens reageert met de rug hol trekken, dan kan je ervan uitgaan dat je paard gevoelig is op zijn rug. Wanneer je een gevoelige rug hebt vastgesteld, kun je met een rubberen rosborstel de rug gaan masseren door middel van poetsen. Borstel in kleine cirkeltjes afgewisseld met zachte en iets stevigere borstelhalen de rug. Hierdoor gaat de doorbloeding van de rugspieren op gang komen. De rugspieren kunnen hierdoor opwarmen en soepeler worden tegen de tijd dat jij gaat opstijgen. Het paard gaat meer comfort ervaren.

Tijdens het losrijden ga je werken aan een goede warming-up en het paard gaat losser worden en de spieren gaan nog meer ontspannen.
De rug warm houden alvorens het rijden helpt ook altijd om een gevoelige rug uit te sluiten.

Na een training of een rit ga je na het afzadelen weer kritisch naar de rug kijken en voelen. Is de rug dan nog gevoelig, neem dan contact op met een professional, want voor het paard is dit echt niet fijn.

Het is van groot belang om op regelmatige basis ervoor te zorgen dat de spieren en de rugspieren optimaal kunnen ontspannen na een inspanning. Gebeurt dit te vaak niet, dan gaan er ongetwijfeld afvalstoffen zich vastzetten in de spieren of in delen van de spieren en de rek in de spier gaat verminderen of helemaal verloren. Dit is pijnlijk en zorgt uiteindelijk ook dat het paard een ander bewegingspatroon gaat krijgen en zijn oorspronkelijke souplesse zal verliezen. En je trainingen zullen ook steeds moeilijker verlopen.

En nu ben ik ben benieuwd?
Controleer jij wel eens de rug van je paard op gevoeligheid? Heb je wel eens gemerkt dat je paard meer spanning had bij het opstijgen van je paard? Of misschien al gevoelig reageerde bij het poetsen? En vaak zeggen eigenaren: “O, maar dit doet hij altijd en hoort bij hem.” Ik kan je uit de illusie halen: paarden horen niet te gespannen te reageren op een poetsbeurt. Mocht je hierbij twijfelen of meer over willen weten, mail mij dan gerust en dan kijk ik hoe we samen tot een oplossing kunnen komen.

Succes! Oona Thielens sportmasseur voor paarden